Veteriner laboratuvar hizmetleri, hayvan sağlığını korumak, hastalıkları teşhis etmek, tedavi süreçlerini yönlendirmek ve hayvanlardan insanlara bulaşabilecek hastalıkları (zoonozları) önlemek amacıyla yapılan çeşitli laboratuvar testlerini ve analizleri kapsar. Bu hizmetler hem klinik hem de halk sağlığı açısından büyük önem taşır.
Veteriner laboratuvar hizmetleri genel olarak şu başlıklardan oluşur:
Bakteriyoloji: Hayvanlarda enfeksiyona neden olan bakterilerin tespiti (örneğin: Salmonella, E. coli, Brucella).
Mikoloji: Mantar enfeksiyonlarının teşhisi.
Virologi: Virüs kaynaklı hastalıkların tespiti (örneğin: Kuduz, Parvovirüs, FMD).
Parazitoloji: İç ve dış parazitlerin incelenmesi (örneğin: koksidiyoz, tenya, bit-pire).
Hayvanın bağışıklık durumunu ve hastalıklara karşı antikor varlığını gösteren testlerdir.
ELISA, Rose Bengal, IFAT gibi testlerle yapılır.
Brucella, Leptospira, Toxoplasma, FIV/FELV gibi hastalıkların serolojik teşhisi.
Kan sayımı (CBC): Anemi, enfeksiyon, bağışıklık gibi durumlar hakkında bilgi verir.
Biyokimya: Karaciğer, böbrek fonksiyonları, elektrolit dengesi vb. hakkında bilgi verir (ALT, AST, BUN, kreatinin, glikoz vs.).
PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu): Virüs, bakteri ve genetik hastalıkların hızlı ve hassas tespiti.
DNA analizleri: Genetik hastalıkların teşhisi ve soy takibi için kullanılır.
Sitolojik analiz: Hücre bazlı inceleme (örneğin: lenf bezi aspirasyonu).
Histopatoloji: Organlardan alınan doku örneklerinin mikroskop altında incelenmesi.
Nekropsi (otopsi): Hayvan ölümlerinde ölüm nedeninin araştırılması.
Zehirlenme şüphesinde hayvan vücudunda veya çevresinde bulunan toksinlerin analizi.
Pestisit, ağır metal, bitki toksinleri gibi etkenlerin araştırılması.
Hayvansal ürünlerde (et, süt, yumurta vb.) mikrobiyolojik ve kimyasal kalıntıların analizi.
Antibiyotik, aflatoksin, hormon kalıntıları gibi insan sağlığını etkileyen risklerin belirlenmesi.
Yemlerde besin madde analizi ve mikrobiyolojik kontroller.
Bakteri izole edildikten sonra hangi antibiyotiklere duyarlı olduğunu belirlemek için yapılır.
Uygun tedavi seçimi için önemlidir.
Aşı etkinliğinin değerlendirilmesi.
Bağışıklık yanıtının ölçülmesi.
Klinik teşhis ve tedavi
Hayvan ıslahı ve üretim sağlığı
Hayvan ticareti ve nakliyat öncesi sağlık kontrolleri
Kuduz ve zoonoz hastalıklarının takibi
Gıda güvenliği ve halk sağlığı